تپه های موسیان وفرخ اباد

تپه‌ موسیان۳

تپه موسیان در حدود ۱۵۰ کیلومترى شمال غربى شوش قرار دارد. در سال‌هاى ۱۹۰۲ و ۱۹۰۳ م، هیئت فرانسوى به سرپرستى گوتیر و لامپر در آن کاوش‌هایى انجام داده‌اند و اشیاى به دست آمده را به موزه لوور پاریس منتقل کرده‌اند .

این تپه نسبت به جلگه موسیان ۱۸ متر اختلاف دارد و در جریان کاوش‌هاى باستانى تا عمق ۵۰/۲ متر پایین‌تر از سطح جلگه خاک‌بردارى شده است. در این حفارى‌ها، سفال‌هایى به دست آمده‌اند که خصوصیاتى ممتاز دارند. خمیرمایه آنها به رنگ زرد یا سبز است. و نقوش آنها قهوه‌اى یا سیاه و به‌ندرت قرمز رنگ‌اند. در محل تپه موسیان سه نوع ظرف منقوش به دست آمده :

۱ . ظروف سفالى شبیه به ظرف‌هاى شوش اول

۲ . هرچند در نقش و خمیر بعضى از ظرف‌هاى سفالى تپه موسیان دقت و ظرافت زیاد بکار نرفته‌اند، ولى چون نقاشى‌هاى این ظرف‌ها شبیه سفال‌هاى شوش اول هستند، آن را شوش اول ب نامیده‌اند.

۳ . دسته سوم از ظروف تپه موسیان، شبیه ظرف‌هاى شوش دوم‌اند.

		تپه فرخ‌آباد

تپه فرخ‌آباد در دشت دهلران در کرانه رودخانه مهمه واقع شده و در دوازده کیلومترى جنوب شهرک دهلران قرار گرفته است. یک هیئت باستان‌شناسى از دانشگاه میشیگان به سرپرستى هنرى رایت و در ماه‌هاى مارس و آوریل سال ۱۹۶۸ میلادى به حفارى در آن پرداختند. این تپه در حدود ۳۰ متر ارتفاع و کف تپه ۱۵۰٭۲۵۰متر مربع مساحت دارد. حدود شصت درصد حجم تپه در قسمت جنوب و غرب را رود مهمه شسته و از بین برده است به نظر مى‌رسد این محل براى اولین بار حدود پنج هزار سال پیش از میلاد مورد استقرار قرار گرفته و به طور مداوم تا سه هزار سال پیش از میلاد مسیح مسکونى بوده است. سپس در هزاره دوم پیش از میلاد مجدداً مسکونى شده و این استقرار تا هزاره اول بعد از میلاد ادامه داشته است .

دو ترانشه پنج مترى در قسمت جنوبى تپه حفارى شد. یک ترانشه یک مترى در شمال تپه براى روشن کردن حصار دور اجتماع حفارى شد. در تراشه الف حفارى ۳۶ لایه باستان‌شناسى آشکار شد که به ترتیب قدمت :

- لایه‌هاى ۳۶ تا ۳۳ مربوط به دوره بیات است که تقریباً همزمان با سوزیانا د است.

- لایه‌هاى ۳۲ تا ۲۲ مربوط به دوره فرخ است که تقریباً همزمن با شوش الف مى‌باشد.

- لایه‌هاى ۱۸ تا ۱۲ مربوط به دوران اوروک است که تقریباً همزمان با شوش ب است.

- لایه‌هاى ۱۷ تا ۱۱ مربوط به اوایل جمدت نصر است که تقریباً همزمان با شوش ج است.

- لایه‌هاى ۱۰ تا ۱ مربوط به اواخر دوران جمدت نصر و همزمان با شوش الف است.

در ترانشه‌ٔ ۴۷ لایه باستانى آشکار شد که به ترتیب قدمت عبارتند از :

لایه ۴۷ همزمان با دوره بیات، لایه‌هاى ۳۶ تا ۴۶ همزمان با دوره فرخ، لایه‌هاى ۳۰ تا ۳۵ مربوط به دورهٔ اوروک، لایه‌هاى ۲۳ تا ۲۹ مربوط به اوایل دوران جمدت نصر، لایه‌هاى ۲۰ تا ۲۲ مربوط به اواخر دوران جمدت نصر، و لایه‌هاى ۱ تا ۱۹ مربوط به هزارهٔ دوم پیش از میلاد مى‌باشند. فقط قسمت محدود و کوچکى بیت حفارى شد که سفال‌هاى به دست آمده از آن با سفال تپه سبز که در نزدیکى این تپه قرار دارد قابل مقایسه است. در ترانشه الف آثار معمارى زیادى به دست آمد. در دورهٔ فرخ خشت‌هاى بزرگى به ابعاد ۱۲٭۲۵٭۵۰ سانتى‌متر مکعب در ساختمان مربوط به این دوره به کار برده شده است .

در دوره مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد آثار عظیمى آشکار شد. نزدیک سطح تپه بقایاى ساختمانى مربوط به اوایل دوران اسلام وجود دارد .